jueves, 10 de abril de 2025

 

Penúltima entrada do curso, que trata sobre unha das consecuencias dos impactos ambientais, de interese en Educación para a Saúde. Nesta ocasión é unha reportaxe xornalística que che debe levar a reflexionar sobre as consecuencias do que fas cada verán. Lembra de traballar isto no caderno como nos anteriores blogues, retulando título, enmárcalo e coloréalo. E, por suposto copiar a preguntas e contestar sempre con parte do enunciado. Lembraraste de facelo ben esta vez?

A data de presentación e correción na aula é o martes 22 de abril
 
Crece el cáncer de piel a pesar de que se recupera la capa de ozono
 
Fonte: xornal “La Razón” (25/01/2023)
 

“La Organización Meteorológica Mundial y el Programa de las Naciones Unidas para el Medio Ambiente (PNUMA) acaban de anunciar que el agujero que debilitaba desde hace años la capa de ozono, un gas que protege al ser humano de los efectos sobre la piel, y los ojos, de los rayos del sol ultravioletas, remite, y que para 2060 podría recuperarse completamente. Sin embargo, los médicos advierten: «No hay que bajar la guardia a pesar de esta buena noticia».
El agujero se descubrió a finales del siglo pasado y enseguida saltó la alarma. Había que reforzar la protección a la hora de exponerse al sol para evitar lesiones en la epidermis que podían ser graves, como el melanoma. Esta circunstancia se unió a la moda de estar bronceado. 

Cáncer y envejecimiento
«Los rayos ultravioletas están involucrados en dos efectos perniciosos para la piel: el cáncer de piel y el envejecimiento cutáneo, explica a A TU SALUD, Antonio Clemente, dermatólogo de la Academia de Dermatología y Venereología (AEDV).

Gracias a las medidas que se tomaron a nivel global a partir de 1987 con la eliminación de 96 sustancias responsables de que creciera el agujero en la capa de ozono situado en la estratosfera se ha logrado que remita. La pregunta ahora es: ¿Puede entonces la humanidad relajarse a la hora de exponerse al sol sin temer consecuencias para la salud? Un estudio publicado en la revista «ACS Earth and Space Chemistry» y realizado por científicos del Centro Nacional de Investigación Atmosférica (NCAR) e ICF Consulting junto a la Agencia de Protección Ambiental de EEUU (EPA), que lo financió, concluye – en base a modelos matemáticos y a la restricción del uso de esos 96 químicos– que de seguir la misma evolución, la prevalencia de cáncer de piel en el futuro disminuirá. Sin embargo, el doctor Clemente asevera que esta conclusión «hay que cogerla con pinzas porque, en realidad, la incidencia del cáncer no ha bajado. Es más, no ha parado de aumentar en ningún momento».

Esta circunstancia se ha reflejado en diversos estudios, por ejemplo, en 
«Consideraciones sobre la capa de ozono y su relación con el cáncer de piel», publicado en la «Revista Médica de Chile» en 2006. Y es que el efecto protector de la capa de ozono es pequeño frente al aumento o disminución de los efectos de los rayos ultravioletas sobre la epidermis, por lo menos hasta la fecha, según explica este experto. Es cierto que diversos estudios estiman que un 1% de la disminución de este gas en la estratosfera podría llevar aparejado un aumento del cáncer de piel de entre un 1,2% y un 4%, según qué tipo de carcinoma se considere. pero Antonio Clemente matiza: «En realidad, en las últimas décadas, se ha observado un aumento de la incidencia de esta enfermedad muchísimo mayor y se sabe que esto ocurre por el aumento de la exposición recreativa al sol».
Afirma que puede que una parte, pequeña, de la prevalencia del cáncer de piel se debiera al agujero que creció en la capa de ozono, pero esta consecuencia es «despreciable», en sus propias palabras, frente a los efectos que tiene la moda de broncearse.
 
Exposición intermitente
De hecho, el melanoma, que es el tipo de carcinoma más peligroso o el que más mata, se asocia a exposiciones intermitentes. «No es un tipo de cáncer que, en general, se asocie a personas que trabajan en el campo bajo el sol todo el año sino a aquellas que a lo largo del año no tienen una exposición demasiado intensa y que cuando llegan las vacaciones de verano se someten a sesiones agudas de bronceado. Esas situaciones son las que más aumentan la incidencia del melanoma. No porque sean solo quince días al año podemos confiarnos», advierte el doctor.

Además, «se ha observado que el uso de filtros solares no llega a disminuir la incidencia de cáncer de piel porque muchas de ellas, precisamente por haberse aplicado protección se confían y se someten a una exposición más intensa y en las horas con mayor riesgo, como el mediodía», señala.
Los filtros retrasan la quemadura solar, lo que permite estar más tiempo al sol, y ese es el problema, según Clemente. Insiste en que «el fotoprotector es por si te da el sol, no para tomar el sol». Añade que los filtros solares son una protección adicional y que está demostrado que las personas no se lo aplican adecuadamente. «La mayoría se ponen menos cantidad de lo que se debiera y mal», asevera. Y todo ello, aunque sean productos de protección 50...


_____________________________


ACTIVIDADE Nº 1.- Logo de ler contesta ás seguintes cuestións:
1. Que nova nos da esta reportaxe en relación coa capa de ozono?
2. Que danos ocasiona sobre a pel a exposición ao sol?
3. Cal é o tipo de cáncer de pel que máis mata?
4. Cal é a verdadeira razón que se apunta na reportaxe sobre o aumento do cancro de pel?
5. Que dous erros adoitamos cometer cando nos aplicarnos un protector solar?
6. Que entendemos por “exposición intermitentes” e cal é o seu risco?

 
ACTIVIDADE Nº 2.- Reflexiona, opina e contesta:
1. Consideras que teu proceder co sol é prudente ou imprudente? Por que razón e para que obras dese xeito?
2. Apunta dúas medidas que podes adoptar para minimizar o risco. Comprométeste con adopta algunha este verán? Cal ou cales?



martes, 1 de abril de 2025

 ESPARTA E O PASO DAS TERMÓPILAS  


(1º ESO)

Primeira entrada do curso 2024-25. A fins de xullo do ano 480 a. C. os gregos, liderados polos espartanos, bloquearon o Paso das Termópilas durante unha semana, impedindo así o avance dos persas desde Macedonia cara o sur, e facerse así con toda a Grecia Europea. Aquela batalla, aínda que perdida polos gregos, supuxo que éstos gañaran un tempo que foi vital para organizarse internamente, co obxecto de facer fronte aos persas e gañar á postre aquelas Guerras Médicas. Nesta entrada do blogue brindámoche un audiodocumental de 28 minutos de duración extraído da sección "Pasaxes da Histonia" do programa "A Rosa dos Ventos", dirixido por Juan Antonio Cebrián -xornalista finado en 2007-. Nel achégache a á filosofía do exército espartano máis este episodio da Termópilas. Para escoitalo pincha no seguinte enlace, e así terás acceso directo ao audio. Tamén, se queres, podes baixalo e levalo ao teu MP3 ou equipo reproductor de son, e escoitalo de xeito máis cómodo.







Logo da audición realiza as seguintes actividades. [Fainas la libreta, deixando un espacio cos últimos apuntamentos e rotulando o título BLOGUE “FÓRA DE CLASE”: ESPARTA E O PASO DAS TERMÓPILAS. Enmarca o devandito título e colorea logo ese espazo enmarcado. Lembra: copia os enunciados e resposta sempre con parte deles]. A data de presentación e corrección dessta actividades será o xoves destas actividades será, como data tope, o luns 14 de abril, mediante fotografía dos exercicios enviada por corre-e, a tinohermidapossumus@gmail.com antes das 20 horas dese día 


Fotograma da pelíucla "300" que recrea a batalla das Termópilas
ACTIVIDADE Nº 1.- DEMOSTRA QUE ESTIVECHES ATENTO.- Contesta brevemente ás seguintes cuestións relacionadas co audio: 
1. A que anos empezaba a formación militar dun espartano, e ata que anos duraba?  
2. Que destiño agardaba aos rapaces espartanos discapacitados ou a todos aqueles que non superaban a formación militar? 
3. Que eran as chamadas "critias" espartanas? E quen eran os hoplitas? 


Mapa de Grecia onde se reprexa as Termópilas
4. Na batalla das Termópilas: que rei dirixe o exército espartano? E que rei dirixe o exército persa? 
5. As Termópilas era un angosto paso cara o sur. Que ancho (apúntase no audio) tiña aquel paso na parte máis estreita? 
6. Segundo o documental, no referente aos persas: cantos soldados integraban o seu exército? Que nome recíbía a tropa de élite que rodeaba ao seu rei?  
7. En canto aos gregos: Cantos quedaron ao final para defender o Paso das Termópilas? 



ACTIVIDADE Nº 2.- Investiga.- 
Cartel da película "300"
1. Unha das últimas películas que recrea esta pasaxe histórica foi "300" de Zack Snyder (2006). Nela cóntase que 300 espartanos defenderon o Paso das Termópilas. Na realidade, e despois de escoitar o audio: pensas que este título responde a realidade do que aconteceu? 
2. No audio tamén se menciona que o soldado Filípides percorreu a distancia entre a chaira de Maratón e Atenas para comunicar a vitoria grega sobre os exércitos persas do rei Darío. Que distancia exacta percorreu daquela Filípides? E a que famosa proba de atletismo, na que se corre aquela mesma distancia, da nome hoxe aquel fito? 

 XOVEN E GANDEIRO (3º ESO)

Primeira entrada do blogue nesta 3ª avaliación, e que versa sobre O SECTOR PRIMARIO. Prántexácheste algunha vez a posibilidade de ser agricultor/a, gandeiro/a o mariñeiro/a de pesca? Pois aquí imos presentarche a un rapaz galego, coma ti que, moi novo, decidiu se gandeiro. Visiona este vídeo, de menos de 3 minutos, e realiza as actividades que se propoñen. 


Como sempre, fainas na libreta, enmarcando nun recado o título “FORA DE CLASE: XOVEN E GANDEIRO”, e logo coloeando ese recador na cor elexido por ti para o bloque. Lembra: de xeito ordeado, copia o enunciados e contestas sempre con parte deles. A data de presentación e corrección  na aula é o vindeiro martes 8 de abril

     ACTIVIDADE Nº 1.- Contesta ás preguntas seguintes:
1.   Cal é o nome do protagonista e que idade ten?
2.   Que méritos obtivo el  en concurso con vacas e con que idade?
3.   Observando: que exemplos de doenzas amosa que pode detectar fixándose no  animal?
4.   Como se decata de que unha vaca é máis mansa ou máis brava?
5.   Por que defende el o quedarse no rural con respecto á irse para a cidade?
 
ACTIVIDADE Nº 2.- Investiga e/ou reflexiona e contesta:
1.   En que lugar de Galicia (lugar e provincia) se atopa o noso protagonista?
2. Que estudos está realizando para profesionalizarse? Que eidos está aprendendo para dirixir unha explotación gandeira?
3.  En función ao que ves nas imaxes: entendes que a súa explotación encadraríase na gandaría intensiva ou extensiva? Tradicional oo de mercado? Xustifica en cada caso a resposta.

     


miércoles, 26 de marzo de 2025

4º ESO (1º blogue da 3ª avaliación)

Deberase presentar por corre-e adxunto un documento coas seguintes características (cumprimento obrigado):

Documento: Word (ou LibreOffce)
Tipo de letra: Arial
Tamaño de letra: 11
Cor de letra: negro
Espaciado: dobre espazo
Prazo de entrega: remata o mércores sábado 29 de marzo ás 15 horas.
 
Avaliación: puntuación dobre (se reúne as condicións mínimas a actividade remitida en prazo)
Ø Como actividade (obrigada) emprazada para casa.
Ø Como actividade (voluntaria) de blogue.


************************

COMENTARIO DE TEXTO (OU PREGUNTAS)

"Temos coñecido o traballo esgotador esixido a cambio de salarios que non nos permitían nen saciar a nosa fame, nen vestirnos ou aloxarnos decentemente, nen educar aos nosos fillos como seres queridos.
Temos coñecido as ironías, os insultos, os golpes de debiamos soportar mañá, tarde e noite, porque eramos negros. Quen esquecerá que a un negro se lle dicía ti, certamente non como a un amigo, senón porque o vostede honorable estaba reservado unicamente para os brancos?
Temos coñecido as nosas terras expoliadas en nome de documentos pretendidamente legais, que non facían máis que recoñecer o dereito do máis forte; temos coñecido que a lei no era a mesma,  segundo se tratase dun branco ou dun negro, complacente para uns e cruel e inhumana para outros.
Temos coñecido os sufrimentos atroces dos confinados por opinións políticas e crenzas relixiosas. Temos coñecido que nas cidades había casas magníficas para os brancos, e chouzas de palla ruinosas para os negros; que un negro non era admitido nen nos cines, nen nos restaurantes, nen nos almacéns chamados europeos (...)" (Nota: na foto, o autor Patrice Lumimba, a ombreiros)

(Patrice Lumumba, primeiro ministro do Congo. Discurso na cerimonia de independencia, 1960) 

  1. Natureza, idea central e división en partes do texto (2)
  2. Que aspecto do colonialismo está a denunciar o autor aquí? Cita exemplos que se mencionen e que demostren a marxinación dos negros durante a época colonial. (2)
  3. A que potencia europea pertencía a colonia do Congo? Enumera os factores que fixeron posible o movemento descolonizador. (2)
  4. Que é o Terceiro Mundo? Que demandas prantexaban na Conferencia de Bandung os países descolonizados? (2)
  5. Espazo tempo, autor, obra e opinión persoal (suxerencia: que responsabilidade pensas ti que teñen das potencias occidentais na creación) (2)

 

miércoles, 26 de febrero de 2025

 AS MOMIAS DO antigo exipto

Terceira e última entrada de 2ª avaliación. Nesta ocasión viaxamos no tempo para trasladarnos ao antigo Exipto, e unha da prácticas relixiosas para máis no sorprendeu: embalsamar os cadavres para acadar a vida do alén, porque o exipcioas creían na vida despois da morte. Para saber máis desta práctica, xa explicada na aula, pincha o no seguinte enlace e visiona este documental de 14 minutos. Vaite sorprender!



Logo contesta ás seguintes preguntas [Fainas la libreta, deixando un espazo cos últimos apuntamentos e rotulando o título BLOGUE “FÓRA DE CLASE: AS MOMIAS DO  ANTIGO EXIPTO". Enmarca o devandito título e colorea logo ese espazo enmarcado. Lembra: copia os enunciados e resposta sempre con parte deles]. A data de presentación e corrección destas actividades será o vindeiro xoves 6 marzo

**************************

Exercicio nº 1.- Contesta brevemente ás seguintes cuestións:

1. Segundo o vídeo: canto días podía levar o traballo de embalsamamento? 

2. Como e por onde retiraba o cerebro aos cadavres? 

3. E como practicaban a retirada dos órganos interno no corpo? 

4. Como se procedía cos órganos, unha vez retirados?

5. O embalsamamento era moi caro. Cantos cartos podía supoñer o ritual funerario entre embalsamamento e carauta para o defunto? 

6. Cando non había diñeiro, moitos cadavres eran soterreados baixo as areas do deserto. Por que razón elexían ese lugar para o soterramento? 

7. Que deuses (se mencionan no vídeo) interviñan tamén no tribunal de Osiris? 


 

Un intre do proceso de momificación

Exercicio nº 2.- Contesta se son verdadeiras ou falsas a seguintes afirmacións en relación co vídeo:

a) Para entrar no mundo do alén o defunto tiña que someterse a un tribunal conformado por 42 xuíces.

b) O Museo de O Cairo conta con 11 momias do antigo Exipto. 

c) No proceso de embalsamamento o órgano que de rexeitaba era o fígado, 

d) Para amortaxar unha momia empregánbanse sobre 500 metros de vendas,

 


 ROMANICO & GÓTICO (2º ESO)


Acabamos de traballar en clase un tema que nos achegaba á arte do Románico (s. XI) e do Gótico (s. XII e XIII), os dous estilos que protagonizan a Baixa Idade Media den Europa. Sobre eles versa esta nova entrada do blogue, a última que temos prevista de Historia. Despois do traballado en clase distingue cales dos seguintes edificos, esculturas e pinturas, clasificándoas como románicos ou góticas xustificando en cada caso a resposta do xeito máis completo posible.

[Fainas la libreta, deixando un espacio cos últimos apuntamentos e rotulando o título BLOGUE “FÓRA DE CLASE”: ROMÁNICO & GÓTICO. Enmarca o devandito título e colorea logo ese espazo enmarcado. Lembra: copia os enunciados e resposta sempre con parte deles]. A data de presentación e corrección destas actividades será o xoves 6 de marzo á 1º hora da mñán.

Nº 1

Nº 2

Nº 3

Nº 4

Nº 5


Nº 6


Nº 7


Nº 8




COMENTARIO DE TEXTO

A sexta entada do blogue -e última entrada da 2ª avaliación- consiste en realizar un comentario de texto. Deberase presentar por corre-e adxunto un documento coas seguintes características (cumprimento obrigado):
Documento: Word (ou LibreOffce)
Tipo de letra: Arial
Tamaño de letra: 11
Cor de letra: negro
Espaciado: dobre espazo
Prazo de entrega: remata o mércores 5 de marzo ás 13 horas.
 
Avaliación: puntuación dobre (se reúne as condicións mínimas o comentario remitido en prazo)
Ø Como actividade (obrigada) emprazada para casa.
Ø Como actividade (voluntaria) de blogue.
Rotula un título co epígrafe: FORA DE CLASE: COMENTARIO DE TEXTO

*******************
 
Documento histórico.- Realiza un comentario do seguinte texto:
 

«Españoles: A cuantos sentís el santo amor a España, a los que en las filas del Ejército y la Armada habéis hecho profesión de fe en el servicio a la Patria, a cuantos jurásteis defenderla de sus enemigos hasta perder la vida, la nación os llama en su defensa. La situación de España es cada día más crítica; la anarquía reina en la mayoría de los campos y pueblos; autoridades de del gobierno presiden, cuando no, fomentan las revueltas; a tiro de pistola y ametralladoras se dirimen las diferencias entre los asesinos, que alevosa y traidoramente se asesinan, sin que los poderes públicos impongan la paz y la justicia. (...) La Constitución (…) sufre un eclipse total: ni igualdad ante la ley; ni libertad, que está encarcelada por la tiranía; ni la fraternidad, cuando el odio y el crimen han sustituido el mutuo respeto; ni la unidad de la Patria, amenazada por el desgarramiento territorial, por los regionalismos que los poderes fomentan. [...] ¿Es que se puede consentir un día más el vergonzoso espectáculo que estamos dando al mundo? ¿Es que podemos abandonar a España a los enemigos de la Patria (…), entregándola sin lucha y sin resistencia? ¡Eso no! Que lo hagan los traidores, pero no lo haremos quienes juramos defenderla. Ofrecemos justicia, igualdad ante las leyes; paz y amor entre los españoles; libertad y fraternidad, exenta de libertinajes y tiranías. Trabajo para todos, justicia social, llevada a cabo sin violencia, y una equitativa y progresiva distribución de riqueza, sin destruir ni poner en peligro la economía española (…) Españoles: ¡Viva España! ¡Viva el honrado pueblo español!»
 
Manifesto feito en Tetuán el 17 de xullo de 1936